ฉลองลุ่มน้ำห้วยน้ำลุ

14 ปีแห่งการพัฒนาชุมชน ในพื้นที่ลุ่มน้ำห้วยลุ

การดำเนินงานพัฒนาชุมชนในพื้นที่ลุ่มน้ำห้วยลุเริ่มต้นขึ้นในปี พ.ศ. 2552 และดำเนินมาอย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลา 14 ปี โดยมุ่งเน้นการพัฒนาในสามประเด็นหลัก ได้แก่ การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม การเสริมสร้างเศรษฐกิจชุมชน และ การฟื้นฟูจิตวิญญาณของชุมชน ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา ได้มีการพัฒนาในหลากหลายระดับ ตั้งแต่ระดับบุคคล ครอบครัว กลุ่มชุมชน ไปจนถึงระดับโครงสร้างของชุมชน

การพัฒนาในระดับบุคคลและครอบครัว

ในระดับครอบครัว มีการส่งเสริมให้ชาวบ้านเรียนรู้และนำแนวทางการทำเกษตรอย่างยั่งยืนมาปรับใช้ เช่น การทำแปลงวนเกษตร ที่ช่วยเพิ่มความหลากหลายของพืชในพื้นที่เดียวกัน ลดการพึ่งพาการปลูกพืชเชิงเดี่ยว นอกจากนี้ยังมีการ ทำการพัฒนาในระดับบุคคลและครอบครัวแปลงอนุรักษ์ดิน เพื่อลดการพังทลายของหน้าดิน และส่งเสริม ปลูกผักสวนครัว ซึ่งช่วยลดรายจ่ายในครัวเรือน อีกทั้งบางครอบครัวยัง เลี้ยงสุกร ปลาดุก และกบ เพื่อเสริมรายได้ลดรายจ่ายให้กับครอบครัว

การพัฒนาในระดับกลุ่มชุมชน

ชุมชนได้ริเริ่มการรวมกลุ่มกันเพื่อสร้างความเข้มแข็ง โดยการจัดตั้งกลุ่มออมทรัพย์ (Village Saving and Loan Association – VSLA) ซึ่งช่วยให้สมาชิกสามารถเข้าถึงแหล่งเงินเพื่อส่งเสริมให้สมาชิกในชุมชนสามารถเข้าถึงแหล่งเงินทุนขนาดเล็กได้ง่ายขึ้น โดยไม่ต้องพึ่งพาแหล่งเงินกู้จากภายนอกที่มีอัตราดอกเบี้ยสูง ระบบออมทรัพย์นี้ช่วยให้ชาวบ้านสามารถสะสมเงินออมของตนเอง นำไปลงทุนในอาชีพหรือใช้ในยามฉุกเฉิน ลดภาระหนี้สิน และเสริมสร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจในระดับครอบครัวและชุมชน ซึ่งช่วยให้สมาชิกสามารถเข้าถึงแหล่งเงินทุนเพื่อการลงทุนในอาชีพและการพัฒนาคุณภาพชีวิตได้ง่ายขึ้น

การพัฒนาในระดับชุมชน

นอกจากการพัฒนาในระดับบุคคลและกลุ่มแล้ว ชุมชนยังให้ความสำคัญกับการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ โดยมีการกำหนด ระเบียบการจัดการป่าชุมชน และตั้ง คณะกรรมการป่าชุมชน เพื่อดูแลป่าร่วมกัน มีการทำ ฐานข้อมูลที่ดินชุมชนในรูปแบบโฉนดชุมชน เพื่อจัดการที่ดินให้เกิดประโยชน์สูงสุด รวมถึงการจัดตั้ง เครือข่ายอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมลุ่มน้ำกกตำบลแม่ยาวโซนบน (คอสม.) ซึ่งเป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนงานอนุรักษ์และพัฒนาสิ่งแวดล้อมในพื้นที่

เฉลิมฉลองความสำเร็จ

หลังจากดำเนินงานมาเป็นระยะเวลา 14 ปี ชุมชนได้พัฒนาจนสามารถพึ่งพาตนเองได้มากขึ้น ด้วยเหตุนี้ จึงมีการกำหนดแผน ถอนตัวขององค์กรสนับสนุน เพื่อให้ชุมชนสามารถบริหารจัดการทรัพยากรและพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่องโดยไม่ต้องพึ่งพาปัจจัยภายนอกมากนักเพื่อเฉลิมฉลองความสำเร็จและสร้างขวัญกำลังใจให้กับชุมชน ในวันที่ 24 เมษายน 2023 ได้มีการจัดงานเฉลิมฉลองขึ้น โดยชาวบ้านทุกคนได้มาร่วมแบ่งปันประสบการณ์ เล่าถึงความพยายามและความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา

จากวันแรกสู่วันนี้ พื้นที่ลุ่มน้ำห้วยลุได้เปลี่ยนจากชุมชนที่เคยเผชิญกับความท้าทาย มาเป็นชุมชนที่เข้มแข็งและมีความยั่งยืน ชุมชนที่เรียนรู้จะดูแลตนเอง และพร้อมจะส่งต่อองค์ความรู้นี้ให้กับคนรุ่นต่อไป

จากในอดีต

ปีแห่งการเฉลิมฉลอง 2023